معرفی خواص گزنه سفید یا المنتنه
۱. طبع آن گرم و خشک است.
۲. جهت تصفیه خون ۴۰ گرم گزنه و ۱۰ گرم سیاه دانه ساییده، روزی یک قاشق چایخوری همراه آبغوره یا آب هویج میل کنید.
۳. برای درمان قند خون ۴ گرم گزنه را در ۲۰۰ سی سی آب جوش ۲۰ دقیقه دم کرده صبح و عصر یک فنجان بنوشید.
۴. جهت کم خونی از گزنه به صورت های مختلف در آش یا سبزی یا دمکرده استفاده گردد.
۵. گزنه صفرابر است مانند شماره ی استفاده شود.
۶. برای اسهال های ساده از دمكرده گزنه استفاده گردد.
۷. جهت اخلاط خونی و گرم گزنه را در ۲۰۰ سی سی آبجوش ۲۰ دقیقه دم کرده با عسل شیرین نموده میل شود.
۸. جهت تنظیم قاعدگی و رفع ترشحات زنانگی بعد از پاک شدن روزی ۴ گرم گزنه را در ۲۰۰ سی سی آب جوش ۱۵ دقیقه دم کرده روزی ۳ فنجان به مدت ۱۴ روز میل شود.
۹. برای رفع نارسائیهای کبد که مدفوع آنها بی رنگ است دمكرده گزنه باعث دفع صفرا می گردد و مدفوع به رنگ اولیه خود برمی گردد.
۱۰. برای ورم واریس ۱۵ گرم گزنه را در ۵۰۰ سی سی آب جوشانده محل متورم را با این جوشانده ماساژ دهید.
۱۱. جهت تسكين رگ به رگ شدن اعضاء با جوشانده گزنه کمپرس کنید.
۱۲. جهت درمان دمل و جوش گزنه را با سرکه مخلوط نموده ی صورت ضماد روی دمل بگذارید.
۱۳. برای تنظیم اعمال روده چه اسهال و چه يبوست ۵ گرم گزنه را در ۲۰۰ سی سی آبجوش دم کرده روزی ۳ فنجان بنوشید.
۱۴. دمكرده گزنه جهت درمان ناراحتی های معده، زخم معده و روده نیز مفید می باشد.
۱۵. جهت دفع سنگ کیسه صفرا از دم کرده گزنه ۵ گرم در ۲۰۰ سی سی آب جوش ۲۰ دقیقه دم کرده روزی ۳ فنجان بنوشید.
۱۶. برای دفع سنگ کلیه مانند شماره ۱۵ استفاده کنید.
۱۷. جهت رماتیسم از دمکرده این گیاه استفاده گردد.
۱۸. برای درمان آب آوردگی ۵ گرم گزنه را در ۲۰۰ سی سی آب جوش دم کرده روزی ۳ فنجان بنوشید.
۱۹. برای درمان یرقان ۵ گرم گزنه را در ۲۰۰ سی سی آب جوش ۱۵ دقیقه دم کرده روزی ۳ فنجان بنوشید.
۲۰. برای درمان بیماریهای پوستی با جوشانده گزنه شستشو دهید.
۲۱. جهت بیماریهای سینه از دم کرده گزنه استفاده شود.
۲۲. شستشو با جوشانده گزنه باعث رشد مو می گردد.
۲۳. جهت ورمهای سرطانی خاکستر يا تخم آن را ضماد کرده روی ورم بگذارید.
۲۴. جهت مداوای زخم دندان سگ گزنه را با نمک مخلوط کرده روی زخم بگذارید.
۲۵. جهت تسکین دردهای مفاصل گزنه را کوبیده با نمک مخلوط کرده به صورت ضماد بگذارید.
۲۶. جهت پیچش مفاصل از روش شماره ۲۵ استفاده شود.
۲۷. جهت خارج کردن خلطهای سینه گزنه را در آب جو بپزید و بخورید.
۲۸. جهت تقویت شهوت تخم گزنه را با پیاز و تخم مرغ پخته میل کنید.
۲۹. برای جلوگیری از خونریزی بینی ۲۰ گرم گزنه را در نیم لیتر آب ۳ دقیقه جوشانده ۱۰ دقیقه دم کرده صاف نموده روزی ۳ – ۴ فنجان بنوشید.
۳۰. برای بند آمدن فوری خونریزی بینی گزنه را کوبیده پنبه ای را به آن آغشته نموده داخل بینی بگذارید.
۳۱. جهت درمان زخم های غانقاریا گزنه را کوبیده به صورت مرهم روی زخم بگذارید.
۳۲. جهت درمان بی خوابی ساعت ۷شب ۲ گرم در ۱۵۰ سی سی آب جوش ۵ دقیقه دم کرده صاف نموده بنوشید.
۳۳. جهت درمان ورم لثه، ورم لوزه و برفک دهان با جوشانده گزنه غرغره کنید.
۳۴. قطره قطره ادرار کردن و یا کم ادرار کردن ۶ گرم در ۳۰۰ سی سی آب جوشانده صاف نموده هر ۴ ساعت یک فنجان بنوشید.
۳۵. برای درمان جرب یا گال ۲۰ گرم گزنه را در ۵۰۰ سی سی آب به مدت ۵ دقیقه جوشانده ۱۰ دقیقه دم کرده صاف نموده با گاز استریل قسمت های مورد نظر بمالید.
۳۶. برای درمان شوره سر و بیماریهای پوست سر ۱۰ گرم برگ گزنه تازه یا ۳۰ گرم خشک، ۳۰ گرم گلپر را در یک لیتر الکل ۳۰ درجه ریخته ۱۵ روز در آفتاب بگذارید سپس صاف نموده هر بار یک سوم استکان از محلول با یک استکان عرق گزنه مخلوط کرده موها را ماساژ دهید.
۳۷. برای دفع سموم از خون از دمكرده گزنه استفاده شود.
۳۸. بانوان شیرده جهت ازدیاد شیر از دم کرده گزنه استفاده کنید.
۳۹. برای جلوگیری از ریزش مو از دمکرده گزنه ۲ گرم و ۲ گرم شاهی خشک در ۲۰۰ سی سی آب دم کرده سر را ماساژ دهید.
۴۰. برای درمان افسردگی از دم کرده گزنه بنوشید.
۴۱. کسانی که ضعف شنوایی دارند از دمکرده گزنه بنوشند.
۴۲. برای جلوگیری از ریزش مو ریشه گزنه را به مقدار ۳۰ گرم در یک ليتر الكل ۶۰ درجه به مدت ۱۵ روز در آفتاب بگذارید سپس صاف نموده به مقدار نصف آب و یک استکان عرق بید اضافه نموده موها را ماساژ دهید.
۴۳. برای درمان رماتیسم و دردهای مفصلی می توان با گزنه به محل درد ضربه زد البته بسیار باعث سوزش می گردد اما مفید می باشد.
۴۴. جهت درمان خواب ادراری کودکان هر شب یک گرم گزنه را کوبیده با کمی آب و عسل مخلوط نموده به کودک بدهید.
۴۵. برای معالجه خنازير از دم کرده گزنه روزی ۳ فنجان بنوشید و با جوشانده آن زخم را بشوئید.
۴۶. جهت ناراحتی های یائسگی از دمكرده گزنه استفاده کنید.
۴۷. جهت درمان سل از دمكرده گزنه استفاده گردد.
۴۸. برای ناراحتی های قلبی ناشی از جمع شدن مایع از دمكرده گزنه روزی ۳ فنجان بنوشید.
۴۹. اخراج زرداب با نوشیدن دمکرده گزنه امکان پذیر است.
۵۰. جهت تسکین درد مفاصل گزنه را کوبیده روی محل درد بگذارید.
۵۱. نام های دیگر آن: المنتنه، گزنه زرد، گزنه بدبو، څرف ابيض، حرف اصغر، قريص احمر، گزنه کبير، انجره، قريض، نبات الابارز، گزنه دوپایه، كجيت کن، آنالیقی، هورتيكد، اورتی، شعرالعجوز، نبات النار، هرتیکه، گزما، گزنک و بزرالابخره می باشد.
منبع: کتاب خواص گیاهان داروئی (محمدجواد هوشیار)
